Thiết kế website Mobile-first là gì? Giao diện mobile dành cho website
Mobile-first là một thuật ngữ mới chỉ ứng dụng trong thời gian gần đây, Mobile-first là ứng dụng website hiển thị trên nền tảng của di động và tablet(hay còn gọi là máy tính bảng cầm tay).Để tìm hiểu sâu hơn về thuật ngữ này chúng ta hãy theo dõi bài viết sau đây:
Mobile-first là gì?
Mobile-first dịch từ tiếng Anh có thể hiểu là Ưu tiên hàng đầu cho thiết bị di động. Cụm từ này hay được sử dụng trong các ứng dụng công nghệ như Mobile-first web design (Thiết kế website ưu tiên cho thiết bị di động). Như vậy, Mobile-first về mặt ứng dụng ngày nay có thể hiểu là Thiết kế sản phẩm ưu tiên cho thiết bị di động.
Thế nhưng, vì sao Mobile-first đang bắt đầu và sẽ trở thành xu hướng được quan tâm mạnh mẽ kể từ năm 2018? Mobile-first web design so với Responsive web design (Thiết kế web thích ứng) có những điểm nào khác biệt?
Vì sao phải thiết kế web responsive?
Nói một cách ngắn gọn, Thiết kế web thích ứng (hay Thiết kế web Responsive) là thiết kế website sao cho trang web có thể hiển thị và tính năng tương thích ứng với kích cỡ màn hình, hành vi tương tác trên các thiết bị khác nhau như Desktop, Mobile & Tablet.
Ngay sau khi các thiết bị di động như Mobile/Tablet phát triển và ngày càng bùng nổ về số lượng ứng dụng, tính phổ biến cho đến ngày nay, những nhà thiết kế phần mềm ứng dụng trên các thiết bị này buộc phải chạy theo để tạo ra sản phẩm cho người dùng trên nền tảng mới. Cụ thể ở đây, để cho dễ hình dung, Web extrasite sẽ lấy việc thiết kế website để phân tích làm ví dụ.
Các thiết bị di động, đặc biệt là điện thoại di động cùng với sự phát triển của điện thoại di động thông minh (Smart phone). Điện thoại di động ngày nay không còn chỉ đơn thuần là thiết bị để nghe, gọi điện, và nhắn tin SMS,... Mà còn có thể thực hiện được nhiều tính năng đa dạng và phong phú cùng với sự phát triển nhu cầu của người dùng và thay thế dần các thiết bị cổ điển khác như: chụp hình, quay phim, truy cập Internet,... thậm chí là giúp tăng tính tương tác, kết nối trong việc quản lý và hỗ trợ công việc của các doanh nghiệp hàng ngày.
Cũng chính vì điều đó, người dùng giờ đây không nhất thiết phải dùng máy tính để bàn (PC/Desktop) hay máy tính xách tay (Laptop) để có thể truy cập website. Và bạn cũng biết, các thiết bị này có kích cỡ màn hình và nền tảng hệ điều hành, ứng dụng hỗ trợ khác nhau, đặc biệt là kích cỡ màn hình. Trước đây, khi thiết kế một website, bạn chỉ cần quan tâm đến giao diện đẹp, bắt mắt, bố cục và tính năng hợp lý. Mặc dù đối với Desktop & Laptop cũng có nhiều kích cỡ màn hình khác nhau, nhưng bạn chỉ cần thiết kế với một vài tiêu chuẩn kích thước là có thể đáp ứng được. Giờ đây, các website buộc phải thích ứng từ kích thước màn hình rất nhỏ trên điện thoại di động cho đến rất lớn trên màn hình Desktop với số inch cao.
Không chỉ có vậy, hành vi tương tác của người dùng trên các thiết bị này cũng khác nhau. Đối với điện thoại di động, hành vi tương tác cơ bản với màn hình cảm ứng sẽ là chạm bằng tay trên một không gian hẹp. Đối với máy tính để bàn, hành vi tương tác cơ bản là rê chuột và click trên một không gian rộng lớn hơn nhiều.
Vì vậy, để thiết kế một website mà không gây cản trở, khó chịu cho người dùng khi sử dụng website, các nhà thiết kế web buộc phải tìm cách thiết kế web sao cho website sẽ tự động ứng với kích cỡ màn hình, thiết bị và hiển thị những thông tin tương thích phù hợp. Đến đây, chắc có lẽ bạn đã hiểu rõ về khái niệm Thiết kế web thích ứng (hay Thiết kế web Responsive).
Mobile-first so với Responsive có những điểm nào khác biệt?
Website responsive đã có tính tương thích với thiết bị di động, vì sao lại cần phải quan tâm đến Mobile-first? Đến đây, bạn cần hiểu rõ một điều rằng:
Web responsive về mặt kỹ thuật thực chất chỉ là điều chỉnh lại từ một phiên bản nào đó làm cơ sở. Đa phần cho đến ngày nay, các website responsive được lấy giao diện màn hình rộng làm cơ sở. Một phần là do các website đã được thiết kế sẵn từ thời các thiết bị di động màn hình nhỏ chưa được phổ biến dùng để truy cập web. Một phần là do để trở nên phổ biến và chiếm đa số người dùng truy cập website thông qua thiết bị di động cần một quá trình không ngắn. Việc ứng dụng web responsive ứng dụng lại website đã vận hành trên desktop làm cơ sở sẽ tiết kiệm thời gian, công sức và chi phí hơn. Các nhà thiết kế web vẫn có thể tận dụng chung mã nguồn Back-end và chỉ cần điều chỉnh lại ẩn bớt các thông tin không cần thiết, tinh gọn lại tập trung thông tin cần thiết hơn với màn hình nhỏ, điều chỉnh một số tính năng trên nền tảng hệ điều hành và trình duyệt trên điện thoại di động.
Chính vì lẽ đó, đến thời điểm người dùng thiết bị di động truy cập web trở nên đông hơn và chiếm tỉ lệ cao hơn. Việc lấy màn hình nhỏ (màn hình điện thoại di động - mobile) làm cơ sở khi thiết kế web sẽ giúp cho website có độ thích ứng cao và tương tác tốt hơn với số đông người dùng. Đây chính là lý do Mobile-first cần được quan tâm và ưu tiên, hay xu hướng thiết kế web ưu thiết bị di động sẽ là xu hướng mới.
Giải pháp đối với Web Mobile-first sẽ có hai hướng:
- Vẫn ứng dụng Reponsive: Tức là bạn vẫn tiếp tục sử dụng chung mã nguồn Back-end, điều chỉnh các tính năng Front-end cho tương thích với các loại thiết bị, ẩn hiện tuy theo kích thước màn hình. Nhưng cần ưu tiên lấy màn hình nhỏ làm cơ sở. Tuy nhiên, phương pháp này sẽ gây không ít cản trở nếu muốn tối ưu rốt ráo cho điện thoại di động. Điều này sẽ được nói rõ hơn ở các tiêu chí sẽ được đề cập ở bên dưới.
- Thiết kế một phiên bản riêng cho mobile: Với cách này bạn vẫn có thể sử dụng chung cơ sở dữ liệu website nhưng cần tinh gọn lại những xử lý Back-end không cần thiết đối với thiết bị di động, những xử lý sẽ bị ẩn trên thiết bị di động như cách làm Responsive. Việc thay đổi hay nâng cấp cho từng nền tảng thiết bị có tính độc lập, ít ràng buộc hơn.
Sau đây là một số tiêu chí cơ bản cần quan tâm khi chuyển sang thiết kế web Mobile-first:
- Bố cục nội dung: Với màn hình nhỏ trên điện thoại di động, bạn cần quan tâm đến bố cục sao cho dễ tương tác nhất.
- Tốc độ xử lý: Giảm bớt các xử lý tối đa tập trung cho những thứ cần thiết trên thiết bị di động. Trên thiết bị di động, cấu hình máy thấp hơn nhiều so với PC/Desktop/Laptop.
- Tương thích hành vi: Tập trung xử lý các tính năng liên quan đến hành vi thao tác trên thiết bị di động.
- Tốc độ tải web: Giảm tối đa lượng yêu cầu (Request), kích thước hình ảnh, nội dung ưu tiên cho màn hình nhỏ để tăng tốc độ tải web. Cần lưu ý rằng tốc độ đường truyền trên thiết bị di động đa phần chậm hơn trên PC/Desktop/Laptop.
Vì sao các marketers cần quan tâm đến Mobile-first?
Ngày nay, để tiếp thị sản phẩm, dịch vụ hay quảng bá thương hiệu, các thiết bị công nghệ, kỹ thuật số trở thành công cụ khá đắc lực đối với các nhà tiếp thị (marketers). Do vậy, cùng với tốc độ tăng trưởng và số lượng người dùng thiết bị di động đang tăng, điều hiển nhiên là các marketers không thể bỏ qua để tiếp cận người dùng của mình một cách tốt nhất. Sẽ là một hao hụt lớn nếu như sản phẩm của bạn không có tính tương thích cao, gây nhiều cản trở trên thiết bị di động so với đối thủ khi tiếp cận Landing Page của bạn trong chiến dịch quảng cáo. Tất yếu sẽ dẫn đến đánh mất khách hàng vào tay đối thủ biết cách tận dụng công nghệ và xu hướng.
